Hoe verandert je seksleven bij het ouder worden?

Het taboe rond seks bij senioren begint langzaamaan te verdwijnen. Maar het mag duidelijk zijn dat er wel degelijk iets verandert in je seksleven bij het ouder worden. Alleen zijn die veranderingen niet voor iedereen dezelfde.

Sommigen krijgen meer zin in seks, andere minder. Mannen ervaren vaker impotentieproblemen en de erectie zelf is ook korter en minder krachtig, bij vrouwen ondergaat de vagina nogal wat veranderingen: ze wordt korter, smaller, dunner én droger. Dat alles maakt dat seks, ondanks de wens, niet altijd gemakkelijk verloopt.

En dan zijn er nog de aandoeningen die frequenter worden bij het ouder worden, en die ook een invloed kunnen hebben op het seksleven.

1) Artritis
Pijn in de gewrichten kunnen seks oncomfortabel of zelfs pijnlijk maken. Oefeningen, rust, warme baden en andere standjes zoeken zijn een start.

2) Chronische pijn
Wie pijn lijdt, heeft niet altijd zin of de energie om seks te hebben. Vooral niet als de pijn ook slaap- en mobiliteitsproblemen veroorzaakt en uiteindelijk leidt tot een depressie of isolatie.

3) Diabetes
De meeste mannen met diabetes ervaren geen problemen, maar toch is dit een van de ziektes die impotentie kan veroorzaken.

4) Hartziekten
Arterosclerose, waardoor de aderen harder en nauwer worden en het bloed niet vrij kan stomen. Dit kan leiden tot erectieproblemen, een hoge bloeddruk of een aderbreuk. Wie al eens een hartaanval had, vreest dat seks dit terug kan opwekken. De kans daarop is heel klein, zeker als je het advies van de dokter volgt.

5) Incontinentie
Wie de urineblaas niet meer helemaal onder controle heeft, gaat situaties vermijden om dit te verbergen. Stress incontinentie kan voorkomen tijdens sporten, hoesten, niezen of zware dingen heffen. Ook seks is een 'risico', door de extra druk die op de onderbuik wordt gezet en dus gaan velen seks vermijden. Nochtans is incontinentie vaak te behandelen.

6) Beroerte
Seks wordt meestal niet beïnvloed door een beroerte, al kan impotentie en verlamming wel een neveneffect zijn. Ook een beroerte wordt meestal niet uitgelokt door seks.

7) Operaties aan voortplantingsorganen
Operaties aan de voortplantingsorganen doen vrezen dat seks bemoeilijkt zal worden, al is dat meestal niet het geval.

Hysterectomie (of het wegnemen van de baarmoeder) heeft geen invloed op het seksleven, tenzij psychologisch. Wie zich minder vrouwelijk voelt, of wie denkt dat zijn vrouw minder vrouwelijk is, stapt best naar een psycholoog.

Mastectomie (of het wegnemen van de borsten) is lastiger. Hoewel je lichaam fysiek nog altijd in staat is om seks te hebben, is het zichtbaar ontbreken van de borsten lastig voor beide partijen. Ze maken geen deel meer uit van het liefdesspel, en het zelfvertrouwen van de vrouw kan er een enorme deuk door krijgen. Veel vrouwen verliezen hun zin in seks, en hebben zelfs geen zin in begeerd worden.

Prostatectomie (of het wegnemen van de prostaat) heeft meestal geen invloed op de penis omdat de zenuwen zoveel mogelijk gespaard worden. Een erectie blijft dus zeker mogelijk.

8) Medicatie
Sommige medicatie kan seksuele problemen veroorzaken. Daarbij horen: medicatie voor de bloeddruk, antidepressiva, eetlustremmers en medicatie voor diabetes. Sommigen leiden tot impotentie of kunnen ejaculatie moeilijk maken; bij vrouwen vermindert het meestal de zin in seks.

9) Alcohol
Te veel alcohol kan een erectie bemoeilijken en een orgasme uitstellen.

10) Veilig vrijen
Tot ná de menopauze kan een vrouw zwanger worden. Het is pas 'veilig' als er 12 maand lang geen menstruatie is geweest. Ook seksueel overdraagbare aandoeningen, zoals syfilis, chlamydia, hepatitis, herpes en genitale wratten, blijven mogelijk. Net als het risico om met HIV besmet te geraken niet afneemt met leeftijd. Ook als je ouder bent, blijft veilig vrijen dus een must.

11) Emoties
Zowel bij mannen als bij vrouwen wekt verouderen en de fysieke effecten heel wat emoties op. Ook deze kunnen een effect hebben op het seksleven. Als het lichaam niet meewerkt, wordt de zin in seks vaak beïnvloed. De vrees voor sommige aandoeningen, zoals impotentie, kan zoveel stress opwekken dat de man in kwestie echt impotent wordt.

Voor vrouwen speelt hun uiterlijk vaak een grote rol. De angst om niet meer sexy of mooi gevonden te worden omdat men 'oud' is, zit er diep in en kan het seksleven zwaar verstoren. Ook piekeren over ziekte, ouder worden, pensionering en andere veranderingen kan dat effect hebben.

Een gesprekje met je huisarts of een psycholoog over je angsten, vrees of de lichamelijke veranderingen kan al veel doen. Een gezond seksleven begint immers met een gezond evenwicht tussen het fysieke en het psychische.

Om de seks met je partner gaande te houden, moet je ook beseffen dat niet wat je doet maar de persoon met wie je het doet centraal staat. Penetratieseks is niet altijd mogelijk, maar dat hoeft weinig te betekenen. Praat zoveel met elkaar over de veranderingen en de emoties en gevoelens errond, zodat jullie elkaar blijven begrijpen.